คำว่า fortuitous (ฟอร์-ทู้-อิ-เทิส) เป็นคำคุณศัพท์ (adj.) ที่หมายถึงบางสิ่งที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่กลับกลายเป็นเรื่องดีหรือเป็นโชคไปเสียอย่างนั้น คล้ายๆ กับคำว่า “ฟลุ๊ค” ในภาษาไทยเรานี่แหละครับ คือไม่ได้ตั้งใจ ไม่ได้วางแผน แต่ผลลัพธ์ออกมาดีเกินคาด
วิธีจำง่ายๆ ก็คือ คำนี้มีเสียงคล้ายกับคำว่า “Fortune” ที่แปลว่าโชคลาภ หรือจะนึกภาพว่าเราเดินๆ อยู่แล้วเจอเงินตกอยู่ พอดีสำหรับเราสองคน “For-two-of-us” ก็เป็นโชคดีโดยบังเอิญเหมือนกัน หรืออาจจะนึกถึงรถ “ฟอร์จูนเนอร์” ที่ขับไปแล้วเจอที่จอดรถว่างหน้าห้างพอดีเป๊ะ ก็เป็นความโชคดีโดยบังเอิญได้เหมือนกัน
- The discovery of the ancient tomb was entirely fortuitous, occurring during a routine geological survey. (การค้นพบสุสานโบราณนั้นเป็นเรื่องโชคดีโดยบังเอิญอย่างสิ้นเชิง ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างการสำรวจทางธรณีวิทยาตามปกติ)
- The scientist’s fortuitous discovery of penicillin occurred when mold contaminated a petri dish. (การค้นพบเพนิซิลลินโดยบังเอิญของนักวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นเมื่อเชื้อรามาปนเปื้อนในจานเพาะเชื้อ)
- Their fortuitous meeting at the conference led to a groundbreaking collaboration. (การพบกันโดยบังเอิญของพวกเขาในงานประชุม นำไปสู่ความร่วมมือที่สร้างความก้าวหน้าครั้งสำคัญ)
คำนี้มักจะถูกใช้คู่กับเหตุการณ์หรือการค้นพบบางอย่าง เพื่อเน้นว่ามันเกิดขึ้นแบบไม่ได้วางแผนไว้
แล้วคำนี้มันเกี่ยวโยงกับคำว่า Fortune หรือโชคชะตาอย่างเป็นทางการได้อย่างไรกัน
จริงๆ แล้ว fortuitous มีรากศัพท์มาจากภาษาละตินคำว่า fors ที่แปลตรงตัวว่า “ความบังเอิญ” หรือ “โชค” ซึ่งเป็นรากเดียวกับคำว่า fortuna หรือ fortune ที่แปลว่าโชคชะตานั่นเองครับ
พูดถึงการใช้คู่กับคำอื่น คำว่า fortuitous ก็มีกลุ่มคำที่ใช้ด้วยกันบ่อยๆ เพื่อขยายความให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นว่าความโชคดีโดยบังเอิญนี้เกิดขึ้นกับอะไร
- fortuitous event (ฟอร์-ทู้-อิ-เทิส อิ-เฝ้นท์) – เหตุการณ์ที่โชคดีโดยบังเอิญ
- fortuitous discovery (ฟอร์-ทู้-อิ-เทิส ดิส-คัฟ-เฝอะ-หรี่) – การค้นพบที่โชคดีโดยบังเอิญ
- fortuitous circumstance (ฟอร์-ทู้-อิ-เทิส เซอ-คัม-สแทนซ์) – สถานการณ์ที่โชคดีโดยบังเอิญ
- fortuitous encounter (ฟอร์-ทู้-อิ-เทิส เอน-เค้าน์-เท่อะ) – การพบเจอกันโดยบังเอิญ
นอกจากคำว่า fortuitous แล้ว ยังมีคำอื่นอีกหลายคำที่ให้ความหมายใกล้เคียงกัน คือเป็นโชคดีที่ไม่ได้คาดคิด
คำที่ว่านั้นก็มีหลายระดับ ตั้งแต่คำง่ายๆ ไปจนถึงคำที่เป็นทางการมากขึ้น ซึ่งแต่ละคำก็ให้ความรู้สึกที่แตกต่างกันเล็กน้อย
Synonyms:
- lucky (ลัค-คิ) – โชคดี (เป็นคำทั่วไปที่สุด)
- fortunate (ฟอร์-ชะ-เน็ท) – โชคดี, มีโชค (มีความเป็นทางการมากกว่า lucky)
- serendipitous (เซ-เร็น-ดิ๊-พิ-เทิส) – การเจอสิ่งดีๆ โดยบังเอิญ (ความหมายใกล้เคียง fortuitous มาก)
- accidental (แอ็ค-ซิ-เด็น-ถึล) – โดยบังเอิญ (เน้นความบังเอิญ แต่ไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องดีเสมอไป)
- unforeseen (อัน-ฟอร์-ซีน) – ที่ไม่ได้คาดการณ์ไว้ (เน้นว่าไม่เคยคาดคิดมาก่อน)